Бусдын нэр төр, алдар хүндэд халдсан эсэхийг маань шүүхээр нягтлахгүйгээр шууд л хэн нэгний, тухайлбал, гишүүн Ц.Гарамжавын өөрөө өөрийгөө өөгүй гэж өмгөөлсөн гомдлын дагуу захын хэв журмын цагдаа 10-100 сая төгрөгөөр торгох эрхтэй болж байгаад бид ч бас гомдож байна -
Засгийн газраас УИХ-д өргөн барьсан Зөрчлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөлд “хүний нэр төр, алдар хүнд, хуулийн этгээдийн ажил хэргийн нэр хүндийн асуудлаар гарсан зөрчилд хувь хүнд хоёр сая төгрөг, аж ахуйн нэгжид 20 сая төгрөгийн торгууль ногдуулах”-аар тусгаад байсан ч байнгын хорооны хэлэлцүүлгийн үеэр гишүүн Ц.Гарамжавын гаргасан торгуулийн хэмжээг бүр 10-100 сая болгох санал дэмжигдлээ.
Түүний нэр хүнд 10-100 сая төгрөгийн үнэ хүрч болох эсэх, сэтгүүлчийн алдаа энэ хэмжээний төлөөстэй байж болох эсэх нь үнэндээ дараагийн асуудал юм. Тэгвэл хамгийн гол асуудал нь юунд оршиж байна вэ гэж үү?!
Бусдын нэр төр, алдар хүндэд халдсан нь эсэхээ сэтгүүлч бид Шүүхээр шийдвэрлүүлэх Үндсэн хуулийн эрхээ алдаж байгаад АЮУЛ оршиж буй юм. “Зөрчил” хэмээн зөөлрүүлэн нэрлэсэнд нь хэвлэлийнхэн баярлаж, эрүүгийн гэмт хэргийн ангиллаас ангижрууллаа гэж андуурч явжээ бид. Эрүүгийн хэрэгт сэжиглэгдсэн хэн боловч эхлээд гэм буруугүй гэдгээ нотлох баримтыг цагдаад болон шүүхэд гаргаж өгч, түүнийг Монгол Улсын шударга шүүхээр хэлэлцдэг байсан хамгаалалт маань үнэндээ алга болсон байжээ.
Бусдын нэр төр, алдар хүндэд халдсан эсэхийг маань шүүхээр нягтлахгүйгээр шууд л хэн нэгний, тухайлбал, гишүүн Ц.Гарамжавын өөрөө өөрийгөө өөгүй гэж өмгөөлсөн гомдлын дагуу захын хэв журмын цагдаа 10-100 сая төгрөгөөр торгох эрхтэй болж байгаад бид ч бас гомдож байна.
Бид шүүхийн өмнө тэгш эрхтэй гэж Үндсэн хуульд тунхагласан. Тэр тусмаа шударга шүүхээр үнэн мөнөө тогтоолгох эрхтэй. Гэтэл бид одоо яагаад мэргэжлийн үйл ажиллагааныхаа улмаас шүүхийг ч хэрэглэх, ашиглах эрхгүй болж хувирав.
Өмнөх УИХ-аар баталсан шүүхийн шинэтгэлийн багц хуулиудын хүрээнд сэтгүүлчийг Эрүүгийн хуулиар шүүхээ больё, зөрчлийн хуулиар асуудлыг нь ярьдаг больё гэж зөөлрүүлсэн нь үнэн. Гэтэл өнөөгийн бүрэн эрх бүхий парламент тэдгээр хуулиудыг хүчингүй болгож, улмаар Засгийн газраас шинэчлэн боловсруулж өргөн барихдаа Хууль сахиулах ажиллагааны тухай хуулийг бүр үгүй хийсэнтэй энэ бүхэн холбоотой юм.
Сэтгүүлч, хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл бусдын нэр төр, алдар хүндэд халдах нь эрүүгийн гэмт хэрэг биш зөрчил гээд уг зөрчлийг шүүхийн шатанд хэлэлцэж байж хоёр талд үнэн, худлыг нь хуваарилж өгөх үйл явцыг тэрхүү Хууль сахиулах ажиллагааны тухай хууль, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулиас хасагдчихаад байгаа хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх хэрэг хэмээх бүлэгт тусгаад байсан юм. Хуулиар, шүүхээр эрхээ хамгаалуулах, гэм буруугаа тогтоолгох эрхийг маань мэдэн будилж үгүй хийсэн Засгийн газрын будилаан дунд хатагтай Ц.Гарамжав үнэхээр овсгоо гаргажээ.
Харин одоо Ц.Гарамжав тэргүүтний нэр төр, алдар хүнд иргэний мэдэх эрхээс яагаад илүү үнэ цэнэтэй байгаагийн учрыг түүнээс өөрөөс нь асуухын ялдамд яагаад төрийн өндөр албан тушаалтны нэр төрийн дархлаа жирийн иргэнийхээс эмзэг байдгийн учрыг хэлэх байна.
УИХ-ын гишүүн Ц.Гарамжав Та. Тэрчлэн бохь зажилдаг, боорцог иддэг ч бай ялгаагүй, УИХ-ын гишүүн Та бүхэн энэ улсын иргэн миний төрд сонгогдох эрхийг төлөөлөн хэрэгжүүлж буй давхар хариуцлагыг хүлээсэн юм. Нийтээр мөрдөх хэм хэмжээ, хуулийг тогтоох, тэрхүү хуулийн хэрэгжилтийг хянах эрх мэдлийг төсөв зохиох, батлах эрх мэдэлтэй хамт давхар давхар эдэлж суугаа этгээд. Торхтой баланд хуруугаа дүрэх хүсэл нь хүний төрөлхийн дутагдал юм.
Тэр их эрх мэдлээ урвуулан ашиглах вий, нийтийн ашиг сонирхлыг хөндөх замаар хувийн эрх ашгаа гүйцэлдүүлэх вий, улс орны тусгаар тогтнол, аюулгүй байдлын эсрэг ноцтой шийдвэр гаргачих вий, тендер завшчих вий гэж хардах, хянах эрх иргэн надад бий. Иргэдийнхээ энэхүү эрхийг хамгаалахын сэтгүүлч бид хардах, таамаглах, сэжиглэх эрхийг УИХ-ын гишүүн Та нараас биш олон улсын гэрээ конвенцийн хүрээнд бид баталгаажуулан авсан юм.
Энэхүү эрхээ хэтрүүлчих вий, хэлтийлгэчих вий гэдэг хяналт бидний мэргэжлийн үйл ажиллагаа дээр ч байх ёстойг ухамсарладаг. Харин тэрхүү хяналтыг биш шударга шүүхийн зарчим дор эдлэх учиртай юм. Ц.Гарамжав Таны нэр төрд халдсан эсэх маргаан сэтгүүлч бид шүүхийн танхим руу тэвэрч очоод тэнд л хэдүүлээ үнэн, худлаа хувааж авмаар байна.
Тантай нэг танхимд мөр зэрэгцэн суугаа гишүүдэд хандан хэлэхэд мөнгөний хэмжээ ярихаасаа өмнө өөрсдийнхөө хэлэлцэж, хийж буй хуулийнхаа онгорхой цоорхойг олж харах хэрэгтэй биз ээ. Хэн хэндээ гомдох аваас хэдүүлээ шүүхийн танхимд уулзалддаг больё. Түүний дараа торгууль, мөнгөний хэмжээгээ тогтъё?!
